Đối với người Châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng, tặng quà là một nét văn hóa. Tặng quà không chỉ bày tỏ tình cảm, thể hiện sự quan tâm mà còn giúp mọi người gắn kết với nhau. Thế nên, lựa chọn món quà để tặng rất quan trọng, đặc là trong những dịp Tết đến xuân về, tân gia, sinh nhật, mừng thọ ông bà, đối tác hay các dịp kỷ niệm đặc biệt.

Văn hóa tặng quà của người Việt đã có từ lâu đời tuy nhiên ít ai quan tâm và tìm hiểu ý nghĩa của nét văn hóa độc đáo này. Đánh giá về văn hóa tặng quà của người Việt, hẳn có rất nhiều ý kiến trái ngược nhau. Chê cũng nhiều mà khen cũng không ít. Người Việt xem trọng lễ nghĩa, quà tặng như một lời cảm ơn, tri ân gửi yêu thương đến người nhận. Tuy nhiên, cùng với sự giao thoa văn hóa, dường như việc tặng quà của người Việt có những sai lầm đáng tiếc từ trong suy nghĩ. Ở bài viết này chúng ta cùng nhau tìm hiểu ý nghĩa trong văn hóa tặng quà của người Việt nhé.

Văn hóa tặng quà của người Việt

Có những nghi thức chung dành cho tất cả mọi người ở các châu lục như: Tầm quan trọng của cái bắt tay, cách thưởng thức trà chiều – một phong trào rất nổi tiếng mà những người có đẳng cấp cần biết, hoặc nghi thức tặng quà… tất cả đều có những quy chuẩn riêng mà một người lịch sự cần biết. Đó là những ứng xử dựa trên nền tảng văn hóa, cho dù nghi thức thay đổi theo thời gian nhưng vẫn có những chuẩn riêng mà chúng ta bắt buộc phải biết tới.

Tặng quà nào phải chuyện phú quý sinh lễ nghĩa ngày nay vẽ ra mà có. Người xưa đã lấy việc tặng biếu làm trọng mà nâng lên thành hàng “lễ”.

Tặng quà đòi hỏi người tặng phải chọn lựa kỹ lưỡng để gửi trao cho phù hợp, đúng người, đúng tâm lý và sở thích. Người tặng cũng cần tìm hiểu xem đối tượng có mối thâm giao như thế nào, nhu cầu, sở thích gì để tặng đúng ý. Hiểu đúng, tặng đúng thì dù quà to hay nhỏ, người tặng cũng sẽ tạo được thiện cảm đối với người nhận.

So với các lễ nghi của người Trung Hoa xưa thì lễ lạt của người Việt có phần giản dị hơn. Nhưng tinh thần “Trong dân xã theo tục đã quen, lệ kính biếu cũng chưa thể bỏ ngay được, nhưng tưởng nên dùng cách nào cho thanh lịch cốt để tỏ lòng kính trọng của làng là đủ.  Tặng quà giản dị nhưng cốt phải tinh”.

Có nhiều người vẫn giữ được nét tinh như thế trong văn hóa tặng quà. Không tìm đến những món quà tặng hào nhoáng bên ngoài mà quan trọng đến cảm nhận và sở thích riêng của từng người nhận do đó giá trị món quà vì thế mà nhân rộng và được lưu giữ lâu dài. Việc tặng quà vì thế trở thành một niềm vui lan tỏa, mang ý nghĩa mà an tâm. tặng quà, tặng lúc nào, tặng cho ai mới cần sự khéo léo, mới cần sự tinh tế và sâu sắc của người tặng, để khi nhận được món quà trân quý, không hiểu nhầm ý tiêu cực mà họ vui vẻ thoải mái, mỉm cười an nhiên và quý trọng hơn mối quan hệ đang có. Được như thế thì hẳn tặng quà đã trở thành một nghệ thuật.

Trong xã hội hiện đại, những nét phong tục tặng quà vẫn được lưu giữ và sáng tạo nhiều hơn. Những dịp đặc biệt tặng quà cho nhau:

Ngày cưới: việc tự tay chọn lựa quà mừng cưới ý nghĩa cho người thân, gia đình, bạn bè thân thiết thay việc tặng phong bì lại giúp bạn thể hiện được thành ý và tình cảm chúc phúc cho tình yêu vĩnh cữu cho đôi uyên ương.

Tượng đôi uyên ương mạ vàng - món quà mừng cưới ý nghĩa

Mừng Thọ: Phong tục lễ Mừng Thọ không biết chính xác có từ bao giờ, nhưng đã được lưu truyền từ đời này sang đời khác và tồn tại cho đến ngày nay, trở thành một nét đẹp trong văn hóa ứng xử của người Việt. Trong gia đình, khi ông bà, cha mẹ được tròn tuổi thì con cháu thường làm bữa cơm mừng cho ông bà cha mẹ mình được hưởng tuổi trời nên lựa chọn những món quà đặc biệt nhất để giúp con cháu gửi lời chúc “Trường Phúc- Trượng Thọ” đối với ông bà, cha mẹ.

Tranh chữ thư pháp Phúc - Lộc - Thọ mạ vàng

Ngày sinh nhật: Tất cả mọi người đều có một ngày đặc biệt riêng của chính mình. Đó chính là ngày sinh nhật. Không phải chỉ riêng người Việt Nam, mà trên thế giới, mọi người luôn tặng quà cho nhau dù chỉ là một món quà nhỏ nhất.

Tân gia: Đối với người Á Đông, việc sở hữu một căn nhà mới, khang trang không chỉ giúp cải thiện cuộc sống gia đình mà còn là một quan niệm cho sự thành công, phát đạt. Một trong ba phong tục quan trọng nhất được người Á Đông quan tâm chính là Lễ Nhập Trạch (chuyển về nhà mới). Chính vì tầm quan trọng ấy mà các món quà tặng tân gia đến gia chủ nhân dịp về nhà mới cũng rất được chú trọng.

Tranh hoa mẫu đơn mạ vàng - biểu tượng của sự thịnh vượng, phồn vinh

Đối tác: Để tăng cường các mối quan hệ, sự gắn kết trong những sự hợp tác, doanh nghiệp hay cá nhân thường chọn những dịp Lễ Tết đặc biệt để trao tặng nhau những món quà ý nghĩa và giá trị.

Thuyền buồm phong thủy mạ vàng - mang ý nghĩa tốt lành cầu chúc mọi việc được thuận buồm xuôi gió

Phong tục tặng quà thể hiện nét đẹp trong văn hóa ứng xử cũng như những quan niệm trong phép đối nhân xử thế của người Việt Nam. Người Việt Nam coi trọng các mối quan hệ xã hội nên quà tặng được xem như một sợi dây gắn kết con người lại với nhau và giúp thể hiện tâm tư, tình cảm và sự trân trọng. Chỉ qua một món quà nhỏ mà ta có thể thấy ở trong đó một kho tàng những giá trị văn hóa sâu sắc và rất nhân văn của người Việt Nam.