Ý nghĩa của chữ thọ trong tiếng Hán (Trung, Hoa)

Chữ Thọ trong tiếng Hán có ý nghĩa là sống thọ, sống cao tuổi để hưởng phúc. Chữ Thọ cũng rất phổ biến và được viết cách điệu khi ứng dụng vào các sản phẩm đồ mỹ nghệ, trang phục hay vật trang trí. Để hiểu rõ hơn về chữ Thọ trong tiếng Hán và ý nghĩa bạn cần biết cấu tạo ẩn sâu bên trong từng chữ.

Chữ Thọ trong tiếng Hán có tổng cộng 14 nét và tạo thành từ 5 bộ thủ. Cụ thể 5 bộ có ý nghĩa như sau:

Bộ đầu tiên là bộ sĩ (士): Nghĩa đen của bộ là là học trò, nghĩa bóng là sự hiểu biết, tư duy, học rộng. Có nghĩa muốn sống lâu thì bộ não của chúng ta cần phải luôn hoạt động, luôn tìm tòi cái mới, giữ được sự minh mẫn trong con người.

Bộ thứ 2 là bộ nhị (二): Nghĩa đen của bộ này là hai. Hiểu rộng ra thì đây là mối quan hệ người thân, bạn bè, xóm làng,… Như vậy, để sống lâu và vui vẻ hơn thì không chỉ sống một mình mà cần phải sống cùng với người thân, bạn bè và cộng đồng.

Bộ thứ 3 là bộ công(工): Bộ này có ý nghĩa là vận động, làm việc. Bộ công trong chữ Thọ với ý nghĩa để sống lâu và sống khỏe thì cần phải có sự vận động, làm việc tay chân hoặc trí não. Sống thọ là sống khỏe chứ không phải sống lâu nhưng lại ốm yếu, bệnh tật.

Bộ thứ 4 là bộ khẩu(口): Với nghĩa đen là miệng là lời nói. Bộ khẩu trong chữ Thọ có ý nghĩa chỉ những người tốt, luôn nói lời hay ý đẹp sẽ nhận được sự yêu quý của mọi người nên sống lâu sống thọ hơn.

Bộ thứ 5 là bộ thốn(寸): Với nghĩa đen là tấc, sự đo lường. Ý nghĩa là tiêu chuẩn, lời chuẩn mực. Bộ thốn xuất hiện cuối cùng trong chữ thọ với mục đích quy tụ bốn ý nghĩa của bốn bộ trên lại là chuẩn mực, là mức độ phù hợp mà mỗi con người có thể không phải theo đại trà.

Như vậy chữ Thọ không phải chỉ có ý nghĩa là sống thọ mà chữ Thọ chủ thực sự ý nghĩa khi người cao tuổi được sống vui vẻ, thanh thản không phải lo nghĩ, buồn phiền, không có bệnh tật dằn vặt hết ngày này sang tháng khác, có sức khỏe để tham gia các hoạt động, có thể trò chuyện với người thân, làng xóm,.. 

Chữ Thọ trong điêu khắc nghệ thuật

Trong kiến trúc và trang trí nội thất chữ Thọ được xử lý cách điệu qua các hình dạng vuông hoặc tròn với những đường thẳng, cong, khỏe mạnh, cân xứng. Điều này đã mang lại tính thẩm mỹ rất cao, đặc biệt khi được phóng to trên các bức tưởng hoặc cửa sổ.

Đối với chất liệu đồng hay gỗ, qua nghệ thuật điêu khắc những chữ Thọ uốn lượn cầu kỳ theo mô tuýp trang trí vân mây, hoa lá đẹp mắt. 

Không chỉ tượng trưng cho sự trường thọ, biểu tượng này còn có khả năng tạo ra năng lượng, giúp gia chủ có sức khỏe tốt.

Người ta cũng thường kết hợp chữ Thọ cùng với chữ Phúc, Lộc trong một bức tranh để tạo thành Phúc Lộc Thọ dùng để trang trí trong nhà hoặc làm quà tặng ngày Tết. Tranh Phúc Lộc Thọ thường được treo cùng nhau với ý nghĩa tổng thể của chúng.

Tranh chữ Thọ tiếng Hán do Golden Gift Việt Nam chế tác được mạ vàng thật bằng phương pháp điện phân

Cách viết chữ Thọ trong tiếng Hán (tiếng Hoa)

Cấu tạo của chữ Thọ trong tiếng Hán được ghép từ 5 bộ thủ bao gồm: Bộ sĩ, bộ nhị, bộ công, bộ khẩu, bộ thốn.

Đầu tiên sẽ là bộ sĩ, bộ nhị và bộ công ghép nối thẳng tạo thành một hàng dọc. Tiếp theo là bộ khấu và bộ thốn ghép với nhau để tạo thành chữ Thọ hoàn chỉnh.

Chữ Thọ gồm có 14 nét, các nét được liên kết với nhau. Để bạn dễ hình dung cách viết, Golden Gift Việt Nam đã làm các thứ tự cách viết chữ Thọ trong tiếng Hán theo từng nét ở ảnh dưới đây:

Cách viết chữ Thọ trong tiếng Hán (tiếng Hoa)

Nguồn gốc về tích Thọ tinh (một trong bộ ba vị tinh quân Phúc, Lộc, Thọ)

Ở Việt Nam cũng như một số nước Á Đông khác, hình ảnh ba ông Phúc Lộc Thọ hay còn gọi là Tam Đa không quá xa lạ. Những vị Thánh có năng lực ban phát những điều may mắn, tài lộc và sức khỏe cho thiên hạ, điều mà ai cũng mong muốn có được

Theo truyền thuyết thì Thọ tinh là một vị tinh quân (thần sao), được mọi người quen gọi là ông Thọ.

Ông Thọ được tạo hình với một hình ảnh ông già râu tóc bạc phơ, vầng trán cao, đầu hói, cặp lông mày dài và trên tay cầm một chiếc gậy có treo bình hồ lô và quả đào. Với gương mặt phúc hậu và nụ cười hoan hỉ biểu tượng của sự vui tươi và hạnh phúc.

Ông Thọ là một trong 3 vị tinh quân gắn liền với Ông Phúc và Ông Lộc trong ba ông Tam Đa. Việc thờ cúng Tam Đa rất phổ biến những đôi khi ông Thọ cũng được tách ra để thờ riêng lẻ để thể hiện ước nguyện của con người và đồng thời thể hiện sự tôn kính với ông.

Một số sản phẩm liên quan đến chữ Thọ trong đời sống

Ngày nay chúng ta thường thấy Chữ Thọ được ứng dụng khá đa dạng và phong phú trong đời sống. Chữ Thọ được viết cách điệu và thể hiện trên các sản phẩm như đồ thủ công mỹ nghệ, tranh chữ thọ, các trang phục, họa tiết trang trí tại các đình chùa,…

Tranh chữ Thọ

Tranh chữ Thọ hiện nay được thể hiện trên nhiều chất liệu khác nhau như tranh vải, tranh gạo, tranh sơn dầu, tranh tranh mạ vàng,… Tranh chữ Thọ nên treo ở phía Tây Bắc – cung này chủ về quý nhân, may mắn, phúc đức và trường thọ.

Ai cũng mong muốn được sống thọ, sống khỏe mạnh vui vầy bên con cháu nên tranh chữ Thọ hiện nay được dùng làm vật trang trí trong nhà hay quà tặng người thân, bạn bè trong nhiều sự kiện quan trọng, đặc biệt là sinh nhật hay chúc thọ ông bà, cha mẹ.

Đặc biệt tranh chữ Thọ mạ vàng do Golden Gift Việt Nam chế tác được khách hàng ưa chuộng hơn cả. Tranh được chế tác thủ công từ kim loại quý và phủ vàng ròng bên ngoài, khiến bức tranh thêm phần sang trọng. 

Bộ Tam Đa (Phúc Lộc Thọ)

Cùng với tranh chữ Thọ thì tượng ông Thọ trong bộ ba ông Tam Đa cũng được nhiều người ưa chuộng sử dụng bài trí trong nhà. Bộ tượng Tam Đa nói về ba điều cơ bản của một cuộc sống hạnh phúc là: Những điều lành, con cái (Phúc), sự thịnh vượng may mắn (Lộc), và tuổi thọ (Thọ). Bộ Tam Đa thường được sử dụng để đặt ở cửa hàng hoặc phòng khách gia đình để phát huy được tối đa năng lượng phong thủy.

Điêu khắc hình chữ thọ lên các vật dụng gia đình

Trong một số đồ dùng gia đình như lưng ghế sofa, mặt tủ, tấm chắn khói nhang nhờ,… hình chữ Thọ cũng được xử lý cách điệu với những hình vuông hoặc tròn với những đường thẳn, cong khỏe mạnh và cân xứng. Sự kết hợp với chất liệu gỗ, sự tinh xảo trong chế tác điều này mang lại tính thẩm mỹ cao, đặc biệt là khi được phóng to trên các bức tường hoặc cửa sổ.

Chữ Thọ trong đền thờ, chùa chiền

Không chỉ xuất hiện trong gia đình với các vật dụng quen thuộc, chữ Thọ còn được sử dụng để điêu khắc ở đền thờ, chùa chiền. Những vị trí thường được trang trí bằng chữ Thọ như cửa thông gió của các ngôi chùa,…

Một số thành ngữ có liên quan đến chữ thọ

Vậy thì ngoài thành ngữ  福如东海, 寿比南山  fú rú dōnghǎi, shòu bǐ nánshān phúc như Đông Hải, thọ tỉ Nam Sơn chúng ta còn có thể sử dụng những thành ngữ nào liên quan đến chữ thọ  nữa? Cùng tìm hiểu nhé! 

- 万寿无疆  wàn shòu wú jiāng: Vạn thọ vô cương

- 孙子们祝奶奶万寿无疆到百岁/  sūnzimen zhù nǎinai wàn shòu wú jiāng dào bǎi suì: Chúng cháu chúc bà vạn thọ vô cương đến trăm tuổi

- 福寿康宁 fúshòu kāngníng: Phúc thọ an khang

Trong câu chúc này, 康 có nghĩa là khỏe mạnh; 宁 có nghĩa là yên ổn, an nhiên. Câu “phúc thọ an khang” được nói ra trong dịp chúc thọ với mong ước người cao tuổi sẽ có những năm tháng tuổi già khỏe mạnh và an vui 

孩子们为爸爸祝寿, 愿爸爸福寿康宁 háizimen wèi bāba zhùshòu , yuan bāba fúshòu kāngníng: Chúng con chúc bố phúc thọ an khang

Trên đây là toàn bộ ý nghĩa của chữ Thọ trong tiếng Hán, ai cũng muốn sống lâu với con cháu để tận hưởng cuộc sống và làm những điều tốt đẹp. Hi vọng qua bài viết của Golden Gift Việt Nam bạn đã có thêm những hiểu biết về chữ Thọ trong tiếng Hán và ý nghĩa của nó trong đời sống và cũng hi vọng rằng, bạn đã học thêm được những câu chúc thọ hay để chúc ông bà, cha mẹ mỗi dịp tết đến xuân về hay dịp mừng thọ. 

Mỹ Hạnh/ Golden Gift Việt Nam.